Imago Physician Assistant heeft lange weg te gaan

donderdag 7 mei 2020

De Physician Assistant (PA) en Verpleegkundig Specialist (VS) zijn opgeleid om taken van een arts over te nemen. Een PA kan net als een arts zelfstandig onderzoek doen, een diagnose stellen, een behandeling starten, medicijnen voorschrijven en bepaalde medische ingrepen verrichten. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat de zorg van een PA, binnen een vooraf begrensd kader, even goed is als de zorg van een arts. Chenelo Martijn werkt als PA in ViaSana. Helaas merkt hij dat patiënten en zorgprofessionals zijn adviezen niet altijd aannemen omdat hij geen arts is.

Hoofdbehandelaar

Sinds 2015 mogen een PA en VS als hoofdbehandelaar zelfstandig taken overnemen van een medisch specialist. Chenelo legt uit dat dit bij veel mensen binnen de zorg onbekend is: “Laatst had ik een verwijsbrief gemaakt voor een patiënt naar een fysiotherapeut. De fysiotherapeut beantwoordde de brief netjes, maar stuurde deze naar een van onze orthopeden in plaats van naar mij. Terwijl die orthopeed de patiënt nooit gezien had. Maar ook medisch specialisten weten soms niet wat een PA kan en mag. Laatst zag ik een patiënt met letselschade. Een medische adviesgroep moet dan beoordelen hoe ernstig de schade is. Ze kregen een brief met mijn bevindingen. Daar nam de medisch specialist uit die adviesgroep geen genoegen mee, hij wilde dat een orthopedisch chirurg ernaar zou kijken. Zorgprofessionals begrijpen soms niet dat ik de hoofdbehandelaar ben en dat mijn advies evenveel waarde heeft.”

Patiënten

Maar ook patiënten zijn soms onbekend met de PA vertelt Chenelo: “Het gebeurt wel eens dat patiënten mijn advies niet aannemen. Ik luister naar de patiënt, doe hetzelfde onderzoek en geef hetzelfde advies als de orthopedisch chirurg zou doen. Soms willen ze dan toch de orthopeed zien. Ik maak wel eens mee dat de patiënt na een bezoek aan mij een nieuwe afspraak met de orthopedisch chirurg maakt.” Orthopedisch chirurg Martijn Brinkman valt bij: “Ik vertel de patiënt dan exact hetzelfde als Chenelo deed. Ik kan me voorstellen dat dit voor Chenelo wel eens frustrerend kan zijn. Hij werkt hier omdat hij bevoegd en bekwaam is, daar kunnen patiënten op vertrouwen.” Chenelo vervolgt: “Vroeger vond ik dit wel eens vervelend, ik neem niet voor niks de tijd om patiënten van goed advies te voorzien. Maar inmiddels maak ik me daar niet meer druk om. Om een zo goed mogelijk advies te geven is er altijd een medisch specialist in de buurt waar ik mee kan overleggen. Maar dat gebeurt ook andersom. Een medisch specialist overlegt ook met mij over zijn of haar patiënten.”

Kwaliteit, betaalbaarheid en wachttijd

Mensen worden ouder en willen langer actief blijven, daarom doen meer mensen een beroep op de orthopedisch chirurg. Maar niet iedere hulpvraag is zo complex dat een orthopeed die moet behandelen vertelt Chenelo: “Hier in ViaSana zie ik patiënten met knie-, voet- en enkelklachten. De operaties die ik mag doen zijn bijvoorbeeld kijkoperaties van de knie en het verwijderen van platen na een standsverandering van het onderbeen.” Ronald van Heerwaarden is medisch directeur en orthopedisch specialist bij ViaSana en merkt de voordelen: “Chenelo voert de kleine operaties vaker uit dan ik, dus hij is er eerlijk gezegd ook beter in. Omdat hij de platen bij mijn patiënten verwijdert kan ik meer complexe operaties uitvoeren. Dit sluit aan op het landelijk afgesproken beleid dat de juiste zorg door de juiste zorgverlener wordt verricht. De PA maakt de kwaliteit, betaalbaarheid en de wachttijd van zorg beter. Het is een win-winsituatie.”

Efficiënte poli’s

Ook op de polikliniek biedt de aanwezigheid van een PA veel voordelen. De doorstroming van patiënten verloopt effectiever volgens Chenelo: “Soms zie ik een patiënt die mogelijk in aanmerking komt voor een complexe operatie. Maar volgens protocol moet eerst worden afgewacht of een conservatieve behandeling zoals fysiotherapie werkt. Een orthopeed zou dit protocol ook volgen. Als de therapie niet werkt dan zorg ik dat een eventuele vervolgafspraak bij de orthopeed is. Ze kunnen dan direct de complexe operatie bespreken. Soms zie ik ook patiënten die wel direct in aanmerking komen voor een complexe operatie. Omdat ik altijd samen poli heb met verschillende medisch specialisten, laat ik ze direct kennis maken met de patiënt.” Ook na de operatie draagt de PA bij aan een efficiënte poli. Zo werkt Chenelo veel samen met orthopedie consulenten: “Als de consulenten patiënten zien die mogelijk een complicatie hebben, dan kunnen ze mij erbij roepen. Ik kan net als een arts beoordelen of een patiënt bijvoorbeeld opnieuw opgenomen moet worden. Dat verlaagt de werkdruk van de specialist en de patiënt heeft sneller duidelijkheid.”

ViaSana schoolt PA

Om de kwaliteit van medisch specialisten te waarborgen wordt verwacht dat zij over een periode van vijf jaar tenminste 200 uur geaccrediteerde deskundigheidbevordering volgen. Chenelo geeft aan dat dit ook voor een PA geldt: “Ook wij moeten binnen 5 jaar meer dan 200 uur besteed hebben aan het bezoeken van congressen, cursussen en symposia. Het zijn dezelfde evenementen waar medisch specialisten ook hun accreditatiepunten voor krijgen. We gaan er vaak samen heen, die congressen kunnen over de hele wereld zijn. Maar het kan ook dicht bij huis. In het najaar organiseer ik samen met ViaSana een congres hier in City Resort Mill. Elke Nederlandse PA kan zich aanmelden. Ze krijgen dan alle ins en outs over de standscorrecties rond de knie.” Op de hoogte blijven van het congres? Meld u aan voor de nieuwsbrief.

Opleiding

Om PA te worden moet een hbo-opleiding in de gezondheidszorg zoals verpleegkunde, anesthesiemedewerker of operatieassistent zijn afgerond. Chenelo is 15 jaar operatieassistent geweest: “Op een gegeven moment wilde ik meer, je ziet patiënten alleen tijdens de operatie en that’s it. Ik wilde meer verdieping en de patiënt ook voor en na de operatie helpen. Soms wordt een PA alleen opgeleid voor de polikliniek, maar ik ben all-round opgeleid. Dus ik mag en kan ook operaties uitvoeren. De PA opleiding is een intensieve opleiding van 2,5 jaar en gaat uit van een gelijkwaardige curriculum als van een 6 jaar durende basisarts opleiding. Daarnaast krijg je gedurende de opleiding veel ervaring uit de praktijk. Op de polikliniek en tijdens operaties sta je letterlijk naast medisch specialisten die je in alles begeleiden. Het is een 1 op 1 begeleiding waarbij de opleider zijn kennis overdraagt. Dat vraagt wat van de opleider. Ik had geluk dat het ziekenhuis, waar ik destijds werkte, mij een geschikte werkplek en opleiding kon bieden.”

Veel plezier

Inmiddels werkt Chenelo al een tijdje met veel plezier in ViaSana: “Net als bij medisch specialisten wordt ook de tevredenheid van patiënten bij mij gemeten. Het is fijn om te zien dat mijn patiënten tevreden zijn. Daar gaat het mij uiteindelijk om, de patiënt zo goed mogelijk adviseren en behandelen. Dat gaat ook makkelijker dankzij alle gezellige en deskundige professionals die bij ViaSana werken. Ik geloof dat je dat plezier uitstraalt op je patiënten. Toch lijkt de weg naar een beter imago van de PA soms lang te zijn, zelfs langer dan de A2 die ik dagelijks afleg.” Grapt Chenelo met zijn altijd aanstekelijke glimlach. “Ik woon in Zaandam en dat is zeker anderhalf uur rijden naar Mill. Maar dat heb ik er graag voor over.”